Bác Hồ một lần thăm Vịnh Cam Ranh

Miền Nam sau ngày Cách mạng Tháng Tám thành công đã có một nơi được Chủ tịch Hồ Chí Minh ghé thăm – đó là vịnh Cam Ranh. Lần ấy Bác đi dự hội nghị Phông-ten-nơ-blô (1946) trở về. Khi con tàu Đuy-mông Đuya-vin đến hải phận miền Nam nước ta, Bác nhận được một bức điện từ Sài Gòn của Đô đốc Đắc-giăng-li-ơ, Cao ủy Pháp xin gặp Bác. Bác nhận lời và hẹn gặp ở Cam Ranh vào ngày 18-10-1946.

Vịnh Cam Ranh hôm đó trời nhiều mây, nước biển xanh thẫm. Tuần dương hạm Xáp-phơ-rơn chở Đắc-giăng-li-ơ đã chờ sẵn, kéo hết các loại cờ, giương hết các loại súng theo nghi lễ đón tiếp nguyên thủ các nước. Nhìn thấy vậy Bác mỉm cười. Người xách cây can và đội mũ màu kem với bộ quần áo giản dị quen thuộc. Đắc-giăng-li-ơ, Ủy viên Cộng hòa Pháp, Cao ủy tại Đông Dương tổ chức đón tiếp Bác thật trọng thể. Có cả một đoàn tùy tùng ăn mặc lễ phục sặc sỡ với những kiếm, gù vàng, bạc và hai người lính vác kích sáng loáng đi hai bên. Giữa những thứ ấy, sự giản dị và phong độ ung dung thư thái của Bác càng tôn vẻ vĩ đại của Người. Trong bữa tiệc, Đắc-giăng-li-ơ để Bác ngồi giữa viên Đô đốc Hải quân và viên Thống soái Lục quân Pháp ở Viễn Đông. Đắc-giăng-li-ơ cười, nói bóng gió:

– Monsieur le Président, vous voilà bien encadré par L’Armée et la Marine. (Có nghĩa là: Ngài Chủ tịch đang bị đóng khung giữa lục và hải quân). Viên Cao ủy Pháp nhấn mạnh những tiếng “đang bị”, “đóng khung” tỏ ý như Chủ tịch nước Việt Nam đang bị bao vây bởi hải quân và lục quân Pháp. Bác thản nhiên cười và trả lời bằng tiếng Pháp:

– Mais, vous savez, Monsieur L’Amiral, e’ est le tableau qui fait la valeur du cadre… (Có nghĩa: Nhưng, Đô đốc biết đó, chính bức tranh mới mang lại giá trị cho cái khung).

Các tướng lĩnh thực dân có mặt hôm đó bị một cú bất ngờ, ngồi lịm đi.

Lời nói bóng gió của viên Cao ủy Cộng hòa Pháp một lần nữa biểu hiện ý đồ thực dân của Đắc-giăng-li-ơ, nhưng lập tức đã bị Bác bẻ gãy một cách nhẹ nhàng. Tuy nhiên, ngay sau đó Bác đã chuyển câu chuyện sang một thế mở cho các quan Pháp để cuộc gặp gỡ trở nên vui vẻ. Bác đã ăn trưa trên tàu với Đắc-giăng-li-ơ. Trong báo cáo của Đắc-giăng-li-ơ gửi Chính phủ Pháp về cuộc gặp có xác định rõ: “Trước bữa ăn điểm tâm, tôi đã có cuộc gặp đặc biệt đầu tiên với Chủ tịch. Sau bữa ăn sáng lại diễn ra cuộc gặp thứ 2 giữa Chủ tịch Hồ và tôi. Tiếp đó là một cuộc họp có các ông Pignon và Longeaux tham gia”.

Chiều hôm đó, Đắc-giăng-li-ơ có cuộc gặp gỡ với một số ký giả Pháp và Việt Nam do Đắc-giăng-li-ơ tổ chức đưa từ đất liền ra. Bác Hồ và Đắc-giăng-li-ơ chủ trì cuộc họp báo. Trong lúc Đắc-giăng-li-ơ nghiêm nghị, cau có thì Bác nhẹ nhàng, vui vẻ ngồi nói chuyện với các ký giả bằng tiếng Pháp và thoải mái như những người bạn. Nhiều báo Pháp trong đó có ký giả của tờ Le Monde đã ghi lại “Cuộc gặp gỡ Cam Ranh”, “Sự kiện Cam Ranh” và hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh được mô tả rất sinh động.

 Hôm đó Bác đã xác định rằng: “Hai nước phải làm tất cả để chấm dứt cuộc chiến ở Việt Nam, phải làm tất cả để nguội các cái đầu đang nóng. Tôi tin rằng hai bên cùng thực hiện bản “tạm ước” đã ký. Làm được như vậy, chúng ta sẽ cải thiện được tình hình, quan hệ hai nước sẽ phát triển tốt hơn… Sẽ còn rất nhiều trở ngại, nhưng nếu chúng ta cùng khắc phục vượt qua, chúng ta sẽ đạt được mục đích của mình là hòa bình”.
         Chiều hôm sau, 19-10-1946, tàu Đuy-mông Đuya-vin nhổ neo đưa Bác về Hải Phòng. Như vậy, Bác Hồ đã ở Cam Ranh gần 2 ngày 1 đêm. Người đã chào thân mật những thuyền đánh cá của ngư dân Cam Ranh gần đó. Bác nhìn rất kỹ cảnh người dân đánh cá và vui cười, vẫy tay chào mọi người khi con tàu quay mũi rời Cam Ranh. Bác đứng trên boong nhìn chăm chú đất trời Cam Ranh, Bác nói với những người cùng đi:

– Đất nước ta có nhiều vịnh lớn và đẹp, nhưng Cam Ranh là vịnh đẹp và có thế chiến lược vào bậc nhất.

Cam Ranh thay mặt cho miền Nam đón Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm ấy. Suốt đời mình, Bác vẫn mong ngày đất nước thống nhất để vào thăm miền Nam. Điều ước mong đó chưa đạt được thì chuyến ghé thăm Cam Ranh này là một sự kiện lịch sử, là một niềm an ủi đối với quân dân miền Nam – miền Nam đã một lần đón Chủ tịch Hồ Chí Minh sau 35 năm Người rời Sài Gòn ra đi tìm đường cứu nước.

Nhớ câu nói của Bác với các chiến sĩ Hải quân: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng, ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài và tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn”, các chiến sĩ hải quân ở Cam Ranh đã lấy cát Cam Ranh đắp thành chân dung của Bác trong quân phục Hải quân và một cuộn dây neo mà Bác đã quấn theo kiểu số 8 (khi Bác về thăm binh chủng) đặt trong phòng truyền thống quay mặt ra nơi con tàu chở Bác đậu giữa vịnh Cam Ranh năm xưa.

(Nguồn: Báo Khánh Hòa)