Việt Nam theo đuổi cuộc chiến phòng, chống tham nhũng đến cùng

Đó là những ý kiến được nêu ra tại cuộc  “Đối thoại về công tác phòng, chống tham nhũng lần thứ 11 với các nhà tài trợ quốc tế” do Thanh tra Chính phủ, Văn phòng BCĐ phòng, chống tham nhũng T.Ư phối hợp với Đại sứ quán Vương quốc Anh tổ chức sáng 6.12, tại Hà Nội.

Tham nhũng nhiều, xử lý ít

Tại cuộc đối thoại, báo cáo của Thanh tra Chính phủ cho thấy, từ đối thoại 10 (2011) đến nay, các cơ quan thanh tra nhà nước đã phát hiện 49 vụ, 67 người có hành vi liên quan đến tham nhũng  với giá trị tài sản là 132,7 tỉ đồng. Cơ quan CSĐT  phát hiện, khởi tố mới 222 vụ, 469 bị can (so với cùng kỳ năm trước tăng 80 vụ và 224 bị can) thu hồi và nộp ngân sách trên 410 tỉ đồng.

Báo cáo của Văn phòng Ban Chỉ đạo PCTN T.Ư cũng cho thấy, trong 5 năm qua, toàn ngành thanh tra và các cấp thông qua các cuộc thanh tra đã kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 1.619 tập thể, 11.973 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 464 vụ việc liên quan đến tham nhũng.

Cũng trong 5 năm qua, các cơ quan tố tụng đã khởi tố 1.458 vụ án tham nhũng  với 3.151 bị can; truy tố, xét xử 3.389 bị cáo phạm tội tham nhũng… Báo cáo cũng cho rằng, dù đạt được những kết quả như vậy, nhưng công tác PCTN tại các địa phương chưa đạt yêu cầu; công khai minh bạch, dân chủ trên một số mặt hoạt động còn hạn chế, nhất là trong lĩnh vực quản lý đất đai, khai thác tài nguyên khoáng sản… Việc phát  hiện tham nhũng trong các cơ quan nhà nước còn hạn chế, số vụ việc, vụ án tham nhũng xử lý còn chậm, kéo dài…

Cần cơ chế minh bạch thông tin

Đại sứ Vương quốc Anh Antony Stokes thay mặt cho các đối tác tài trợ cho Chính phủ VN về công tác PCTN nhận định rằng, trong năm 2011, dù đưa ra nhiều giải pháp nhưng tình hình PCTN của VN chưa chuyển biến tích cực. Bằng chứng là VN vẫn xếp thứ 112 trong 123 quốc gia được tham vấn về sự trong sạch không có tham nhũng, điều đó cho thấy tình trạng tham nhũng ở VN vẫn chưa được cải thiện.

GĐ quốc gia của NH Thế giới (WB) cũng cho rằng, với nỗ lực của Chính phủ VN, tham nhũng, hối lộ đã giảm đáng kể, tuy nhiên, tình trạng với nỗ lực ấy thì kết quả vẫn chưa đạt được như mong muốn “Vì chúng ta thiếu cơ chế để đảm bảo tính minh bạch, vì vậy VN nên sớm trình QH ban hành luật tiếp cận thông tin để các cơ quan báo chí cũng như người dân có quyền tiếp cận những thông tin mà họ thấy cần biết”.  

Cùng nhận định này, đại biểu đến từ ĐSQ Đan Mạch, Canada đều cho rằng, công tác PCTN trên thế giới có vai trò rất quan trọng của báo chí, vì vậy ở VN cần tăng cường hơn nữa vai trò của giới truyền thông trong việc tạo điều kiện cho báo chí tiếp cận thông tin với những vụ tham nhũng.

Một trong những tham luận đã gây sự chú ý của các đại biểu dự đối thoại, đó là tham luận của ông Ronald MacLean Abaroa – nguyên Thị trưởng TP.La Paz, Bolivia. Ông Abaroa cho rằng: Sở dĩ tham nhũng khó đấu tranh là vì cách tiếp cận vấn đề chưa chuẩn, bởi lẽ thông thường các quốc gia tiếp cận cuộc chiến chống tham nhũng từ lập trường đạo đức hoặc từ quan điểm văn hóa. Cuộc chiến tham nhũng chỉ dừng ở mức độ cá nhân, như một vấn đề của hành vi.

Với cách tiếp cận như vậy, ông Abaroa cho rằng đó  là điều sai lầm dẫn đến không đẩy lùi được tham nhũng. “Một phương pháp tiếp cận thay thế đã được các học giả, các nhà khoa học xã hội lựa chọn, đó là nguyên nhân tham nhũng không phải là trong hành vi sai phạm của con người, mà là trong hệ thống xã hội dễ bị tham nhũng. Điều đó có nghĩa là hệ thống đang tham nhũng chứ không phải các cá nhân tham nhũng” – ông Abaroa nói.

Phát biểu tại buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định:  “Từ đối thoại 10 đến nay, với thời gian 1 năm qua, VN đã tiến hành nhiều hoạt động để tổng kết, đánh giá toàn diện công tác PCTN… đã làm rõ bức tranh tổng thể về thực trạng, nhất là những mặt còn tồn tại, yếu kém trong công tác PCTN. Từ kết quả đó là  cơ sở để Đảng, Nhà nước VN quyết định những chính sách, giải pháp quan trọng về PCTN trong thời gian tới. VN cam kết theo đuổi cuộc chiến PCTN đến cùng”.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh và trân trọng cảm ơn các nhà tài trợ, các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển luôn ủng hộ và dành cho VN sự giúp đỡ có hiệu quả trong công tác PCTN.