Phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Khơi dậy và thúc đẩy sự xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ cả nước là biện pháp quan trọng phát huy nguồn lực to lớn của xã hội, nhằm đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội… của đất nước. Chính từ đây, lòng tự hào và tinh thần tự tôn dân tộc ở các thế hệ thanh, thiếu niên nước ta ngày càng biểu hiện rõ rệt và khẳng định được giá trị đặc sắc của nó, để góp phần làm nên hình ảnh một nước Việt Nam năng động và đầy bản lĩnh trong quá trình hội nhập toàn cầu.

Xung kích, sáng tạo – một biểu hiện sinh động của tinh thần tự tôn dân tộc

Với hơn sáu triệu đoàn viên làm nòng cốt, hàng chục triệu thanh niên cả nước đang tiếp tục phát huy truyền thống “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên đi đầu”. Thanh niên Việt Nam đang ra sức thi đua học tập, lao động sáng tạo, góp phần đắc lực thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội mà Nghị quyết Đại hội X của Đảng đã đề ra; xung phong tình nguyện lên rừng, ra biển, tích cực nghiên cứu, ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ, nhất là những ngành mũi nhọn, lĩnh vực mới; xung kích tham gia phòng chống và khắc phục hậu quả của thiên tai, góp phần tạo thêm khối lượng của cải vật chất to lớn cho xã hội, v.v.. Qua các phong trào hành động cách mạng trên nhiều lĩnh vực, thế hệ trẻ Việt Nam đã và đang ngày càng khẳng định vai trò là chủ thể tích cực trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bằng ý chí và năng lực của mình, họ thích ứng nhanh với tình hình, nhiệm vụ mới, chủ động lập thân, lập nghiệp, không ngừng thi đua học tập, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Nhận thức rõ vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đang tập trung đẩy mạnh hơn nữa việc phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của đoàn viên, thanh niên, thu hút, tập hợp tuổi trẻ cả nước trên cơ sở phát động phong trào “Năm xung kích phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, bao gồm:

– Xung kích lao động sáng tạo, phát triển kinh tế – xã hội, phấn đấu ở đâu có Đoàn, ở đó có hoạt động sáng tạo, nhằm phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của thanh niên trong lao động đạt năng suất, chất lượng và hiệu quả tốt hơn. Trong trường học, đoàn viên, thanh niên đi đầu đề xuất ý tưởng, sáng kiến, giải pháp đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, nâng cao năng lực nghiên cứu và thực hành nghề. Trong công nghiệp và dịch vụ, đoàn viên, thanh niên đi đầu nghiên cứu, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao tay nghề, chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Trong nông nghiệp và nông thôn, đoàn viên, thanh niên xung kích ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất và đời sống, tiếp tục triển khai sâu rộng phong trào “Bốn mới”. Trong lực lượng vũ trang, phấn đấu nghiên cứu, phát huy sáng kiến về huấn luyện, bảo quản, cải tiến sử dụng trang bị kỹ thuật… Đoàn tăng cường nghiên cứu hình thức hỗ trợ các sáng kiến, ý tưởng sáng tạo của thanh niên trong các lĩnh vực, thúc đẩy các cấp cán bộ đoàn xung kích đảm nhận, thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đất nước, nhất là ở những lĩnh vực, địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Tổ chức các đội trí thức trẻ tình nguyện, lực lượng thanh niên xung phong thực hiện các chương trình, dự án kinh tế – xã hội gắn với bảo đảm an ninh – quốc phòng vùng biên giới, hải đảo, tham gia phát triển các khu kinh tế quốc phòng, cai nghiện và giải quyết việc làm sau cai nghiện cho thanh niên…

– Xung kích, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng theo hướng đa dạng về nội dung, nâng cao về chất lượng, phù hợp với đối tượng, nhằm góp phần tập hợp, giáo dục thanh niên và tham gia giải quyết những vấn đề bức xúc của cộng đồng. Nội dung tình nguyện tập trung vào công tác xóa đói, giảm nghèo, sức khỏe cộng đồng, nâng cao dân trí, tình nguyện chi viện cho các công trình trọng điểm quốc gia, tham gia bảo vệ môi trường, phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai. Bên cạnh việc phát triển mạnh tình nguyện quốc tế, tiếp tục tổ chức sâu rộng các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”, hoạt động nhân đạo, từ thiện, coi đây là phương thức hữu hiệu tập hợp, giáo dục thanh thiếu nhi.

– Xung kích bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên cơ sở tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tham gia xây dựng lực lượng vũ trang, tổ chức các đội hình thanh niên xung kích an ninh, khuyến khích thanh niên tham gia cuộc vận động “Nghĩa tình biên giới, hải đảo” nhằm góp phần giáo dục ý thức trách nhiệm và phát huy vai trò của tuổi trẻ tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống thiên tai. Đẩy mạnh việc phát huy vai trò nòng cốt của thanh niên quân đội, công an trên mặt trận đấu tranh phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Chú trọng phát triển phong trào đoàn kết thanh niên thuộc ba lực lượng: vũ trang, trường học, địa bàn dân cư, nhằm phát huy toàn diện vai trò của tổ chức đoàn trong lực lượng vũ trang tham gia xây dựng, củng cố tổ chức đoàn, hội ở địa bàn dân cư. Đồng thời, tích cực tuyên truyền và tổ chức các hoạt động phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, đẩy mạnh các hoạt động phòng chống và giúp đỡ những người nhiễm HIV/AIDS, đẩy mạnh việc tuyên truyền, vận động thanh thiếu nhi và nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông…

– Xung kích thực hiện cải cách hành chính trên cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức về nhiệm vụ và trách nhiệm của công chức trẻ trong cải cách hành chính, giáo dục để hình thành những lớp cán bộ, công chức trẻ năng động, sáng tạo, giỏi nghề, tận tụy và cầu thị. Tổ chức phong trào “Ba trách nhiệm”, thu hút đông đảo thanh niên tham gia, gồm: trách nhiệm với bản thân (trau dồi đạo đức nghề nghiệp, nâng cao trình độ nghiệp vụ, ý thức kỷ luật, kỹ năng ứng xử, xây dựng phong cách làm việc hiệu quả và sáng tạo trong công việc), trách nhiệm với cơ quan (hoàn thành nhiệm vụ được giao, xây dựng cơ quan trong sạch, vững mạnh, dân chủ, có kỷ luật, kỷ cương) và trách nhiệm với nhân dân (tôn trọng nhân dân, chống mọi biểu hiện tham nhũng, phiền hà, sách nhiễu nhân dân). Chú trọng việc vận động đoàn viên, thanh niên học tập và ứng dụng công nghệ thông tin, xung kích xây dựng văn minh công sở, tham gia xây dựng và giám sát việc thực hiện các chính sách của Nhà nước, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

– Xung kích trong hội nhập kinh tế quốc tế, khuyến khích thanh niên chủ động, tích cực học tập nâng cao trình độ và chuyên môn, để có thể trở thành nhân tố của nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng cạnh tranh trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đoàn tích cực định hướng, hướng dẫn và tham gia chuẩn bị cho thanh niên về kiến thức, kỹ năng, bản lĩnh chính trị, bản lĩnh văn hóa; tham mưu xây dựng các chính sách hỗ trợ, khuyến khích thanh niên tham gia vào quá trình này; hỗ trợ xây dựng và quảng bá thương hiệu, sản phẩm của doanh nghiệp trẻ…

Sự xung kích đi liền với sáng tạo trên cơ sở nguyên tắc tập trung dân chủ được coi là đòn bẩy, động lực mạnh mẽ và cũng là yêu cầu chặt chẽ thúc đẩy tuổi trẻ cả nước không ngừng phấn đấu vươn lên rèn luyện thể lực, trí lực cống hiến tri thức, sức trẻ của mình vì sự phát triển lớn mạnh của tổ chức đoàn về cả chất và lượng. Có thể nói, những phong trào nói trên đã khơi dậy và phát huy mạnh mẽ tiềm năng của đông đảo thanh niên, tạo môi trường giáo dục, rèn luyện và phát triển lành mạnh cho tuổi trẻ cả nước.

Nét nổi bật trong thời gian qua là lòng tin của thế hệ trẻ vào đường lối, chính sách và sự lãnh đạo của Đảng ngày càng được củng cố vững chắc trên cơ sở được “đắm mình” vào thực tiễn đổi mới sinh động của đất nước, được nâng cao giác ngộ lý tưởng, tình cảm và trí tuệ. Đây là “điểm tựa” quan trọng thúc đẩy tuổi trẻ xung kích, sáng tạo, phát triển lành mạnh, ngày càng quan tâm và có trách nhiệm hơn với những vấn đề của quê hương, đất nước, tích cực tham gia các hoạt động do Đoàn, Hội tổ chức. Ngày càng có nhiều bạn trẻ hăng hái phấn đấu trở thành đoàn viên, đảng viên. Ý thức lập thân, lập nghiệp cũng cao hơn trước, do bản thân họ có nhu cầu và khả năng tiếp thu những thành tựu khoa học – công nghệ và quản lý hiện đại. Chính qua đây, tính tích cực chính trị – xã hội và tinh thần xung phong, tình nguyện, ý thức chia sẻ, tương thân, tương ái của thanh, thiếu niên ngày càng được khơi dậy mạnh mẽ hơn dưới sự dẫn dắt của tổ chức đoàn, góp phần làm nên hình ảnh thế hệ trẻ Việt Nam chủ động, tự tin trong quá trình hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, hiện nay trong giới trẻ, bên cạnh bộ phận thanh niên tiên tiến, giàu lòng yêu nước, tích cực học tập, rèn luyện phấn đấu vươn lên lập thân, lập nghiệp, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu, còn không ít bạn trẻ gặp khó khăn do hạn chế về trình độ hiểu biết, yếu về chuyên môn, tay nghề. Đặc biệt, có một bộ phận thanh niên chưa xác định rõ lý tưởng sống, ăn chơi, đua đòi, có những hành vi vi phạm pháp luật…

Xung kích, sáng tạo – yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của Đoàn ngang tầm nhiệm vụ

Sự xung kích, sáng tạo của thế hệ trẻ chỉ có thể phát huy được hiệu quả thực sự trên cơ sở tinh thần đoàn kết và không ngừng phấn đấu vươn lên nắm bắt các thành tựu tri thức tiên tiến của nhân loại, kết hợp với nhận thức đạo đức, chính trị đúng đắn của mỗi đoàn viên, thanh niên và bản thân tổ chức đoàn. Đó chính là chìa khóa mở ra thành công cho mọi hoạt động, phong trào do Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh khởi xướng, phát động.

Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa càng đi vào chiều sâu và mở ra trên diện rộng, càng đặt ra yêu cầu, trách nhiệm lớn lao và tạo ra vị thế mới đối với tuổi trẻ cả nước. Hiểu rõ trách nhiệm của mình trong việc tập hợp sức mạnh của tuổi trẻ cả nước thành một khối thống nhất, phát huy tối đa vai trò xung kích, sáng tạo phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xác định tập trung thực hiện tốt những nhiệm vụ chủ yếu sau:

Trước hết, cần tăng cường công tác giáo dục, mà trước hết là giáo dục chính trị, tư tưởng để giúp cán bộ, đoàn viên, hội viên, thanh niên có nhận thức đầy đủ và sâu sắc về sứ mệnh lịch sử của mình trong thời kỳ cách mạng mới, quyết tâm đi đến cùng con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn.

Hoạt động tuyên truyền, giáo dục được tiến hành thông qua nhiều hình thức đa dạng: tổ chức các buổi học tập chính trị, hoặc hội thi, giao lưu, gặp gỡ, phát tờ rơi tuyên truyền… Đặc biệt, việc triển khai thực hiện cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, tổ chức sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh”… đã tạo thành phong trào học tập chính trị sôi nổi, rộng khắp, thúc đẩy đoàn viên, thanh niên cả nước hăng hái thi đua phấn đấu học tập, lao động noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, Đoàn đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống thông qua các cuộc thi tìm hiểu, các hoạt động xã hội, phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”… nhằm khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần tự tôn dân tộc trong mỗi bạn trẻ, khuyến khích họ biến ý chí thành hành động, vượt qua mọi thử thách, khó khăn để cống hiến vì lợi ích và sự phát triển chung của Tổ quốc. Chính từ đây, thế hệ trẻ nước ta hiểu rõ rằng, sự xung kích, sáng tạo của họ chỉ có thể thực sự phát huy tác dụng và hiệu quả trên cơ sở có nhận thức đạo đức, nhận thức chính trị đúng đắn. Và chỉ có như thế, sự phấn đấu, cống hiến và phát triển của mỗi cá nhân mới có thể góp phần làm nên sự phát triển lớn mạnh của cả dân tộc.

Hai là, tổ chức, vận động cán bộ, đoàn viên, hội viên, thanh niên ra sức thi đua học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, khoa học – kỹ thuật và công nghệ, giúp thế hệ trẻ nước ta nhận thức được tri thức chính là “chìa khóa” mở cánh cửa đi vào tương lai tươi sáng, để từ đó tích cực học tập, thúc đẩy nhanh, mạnh chất lượng quá trình xây dựng xã hội học tập ở nước ta.

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với vai trò là người bạn đồng hành cùng tuổi trẻ, luôn sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi giúp các bạn trẻ phấn đấu vươn lên; khuyến khích và đánh giá cao tinh thần chủ động, sáng tạo của họ trong việc tiếp thu tri thức mới và hoàn thiện nhân cách. Những hoạt động này sẽ tạo nên phong trào thi đua lành mạnh trong đông đảo thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước, giúp hình thành và khẳng định giá trị của thế hệ thanh niên Việt Nam tiên tiến, giàu lòng yêu nước hiện nay.

Ba là, phát động các phong trào hành động cách mạng với các hoạt động tích cực và sôi nổi hơn nữa; tổ chức, động viên đông đảo cán bộ, đoàn viên, thanh niên thành lực lượng đi đầu trong phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc thông qua phong trào “Năm xung kích” về phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc, kết hợp chặt chẽ với phong trào “Bốn đồng hành” về thanh niên trên đường lập thân, lập nghiệp. Để giúp giới trẻ phát huy tối đa tiềm năng và nhiệt huyết của mình cống hiến cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tiếp tục triển khai sâu rộng phong trào “Sáng tạo trẻ”, nhằm đạt mục tiêu ở đâu có đoàn viên, thanh niên và hoạt động của Đoàn, ở đó có hoạt động sáng tạo. Cùng với các hoạt động sáng tạo, tổ chức đoàn các cấp cần chủ động xung kích đảm nhận thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, đất nước, đặc biệt ở những lĩnh vực mới và địa bàn khó khăn. Chính quá trình này sẽ giúp Đoàn lựa chọn được những đoàn viên, thanh niên ưu tú làm lực lượng nguồn nòng cốt cho công tác đoàn.

 Bốn là, tập trung xây dựng, củng cố tổ chức đoàn ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới trên cơ sở xác định “chất lượng cơ sở là trọng tâm; cán bộ là then chốt; tập hợp, đoàn kết thanh niên là nhiệm vụ hàng đầu”. Từ đó, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy các cấp của Đoàn từ trung ương đến cơ sở, đổi mới triệt để việc ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương công tác của mỗi cấp bộ đoàn theo phương châm tập trung cho sơ sở, hướng đến thanh niên; đẩy mạnh việc tin học hóa trong công tác thông tin nhằm bảo đảm thông tin nhanh, chính xác và thống nhất trong hệ thống đoàn.

Tinh thần xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ cả nước đã vượt qua những yêu cầu đơn thuần về khía cạnh ý thức, trách nhiệm,… đối với sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, để trở thành một biểu hiện sinh động của lòng tự tôn dân tộc mang đậm tính nhân văn Việt Nam. Đồng thời, là minh chứng rõ ràng cho sự phát triển mạnh mẽ và chất lượng của thế hệ trẻ nước ta ngày nay dưới sự dẫn dắt của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Đó chính là những yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy sự “hòa nhập nhưng không hòa tan” của tuổi trẻ nói riêng, đất nước ta nói chung trên trường quốc tế.

Do xác định rõ đoàn viên là trung tâm của tổ chức đoàn, Đoàn tập trung nâng cao chất lượng đối tượng được kết nạp Đoàn, đẩy mạnh các phong trào thi đua nhằm tạo môi trường lành mạnh cho đoàn viên rèn luyện về cả nhận thức và hành động. Đồng thời, tập trung đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức sinh hoạt, hoạt động của chi đoàn và đoàn cơ sở, gắn chặt với việc giải quyết những vấn đề bức xúc của thanh niên ở đơn vị, địa bàn dân cư…; nâng cao trách nhiệm phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Mở rộng hơn nữa mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên, xây dựng tổ chức Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam và các tổ chức thanh niên do Đoàn làm nòng cốt chính trị; chú trọng việc tăng cường đẩy mạnh công tác tập hợp thanh niên và xây dựng Hội trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, công ty cổ phần, kết hợp chặt chẽ với việc mở rộng đoàn kết thanh niên Việt Nam ở ngoài nước.

Đặc biệt, việc đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng tham mưu, chỉ đạo của Đoàn, gắn với đổi mới về phong cách làm việc và phương pháp công tác của cán bộ đoàn bảo đảm yêu cầu tôn trọng, gần gũi và có trách nhiệm với thanh niên được xác định là mũi nhọn cần tập trung phát triển hiện nay. Cùng với đó, là đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo hướng chú trọng đào tạo kỹ năng, nghiệp vụ công tác thanh niên, bồi dưỡng kiến thức kinh tế, quản lý, đào tạo cán bộ gắn với quy hoạch, tuyển chọn, sử dụng cán bộ. Hằng năm, cán bộ đoàn từ trung ương đến cơ sở được bồi dưỡng, cập nhật những vấn đề mới về công tác vận động thanh niên, về kiến thức quản lý kinh tế, quản lý nhà nước… Củng cố các trung tâm, trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đoàn, phấn đấu đưa Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam vào hệ thống các trường đào tạo ở trình độ đại học và trên đại học.

Thời đại ngày nay đang mở ra cho thế hệ trẻ Việt Nam nhiều cơ hội, song cũng không ít thách thức. Điều đó đòi hỏi tổ chức đoàn phải thực sự là tổ chức vì thanh niên, của thanh niên, là hạt nhân tập hợp sức mạnh đoàn kết tuổi trẻ cả nước và là người bạn thân thiết đồng hành với thanh niên trên đường lập thân, lập nghiệp, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ cả nước nhằm góp phần thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cũng chính là hoạt động thiết thực chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích của thanh niên trên cơ sở vì sự phát triển và lợi ích chung của dân tộc. Tuy phải vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, song thế hệ trẻ Việt Nam trước sau như một nguyện một lòng, một dạ trung thành với Tổ quốc, với Đảng và cống hiến tích cực hơn nữa sức lực, trí tuệ của mình phục vụ sự phát triển đất nước theo mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

——————–

VÕ VĂN THƯỞNG* Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Bài đã đăng trên Tạp chí Cộng sản (điện tử), số 3-2008.