Phát huy vai trò của thanh niên trong thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng là ngay trong chủ đề của Đại hội và trong Báo cáo chính trị đều nêu rõ mục tiêu phát triển đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc. Đây là một mục tiêu cao đẹp, cho thấy quyết tâm của Đảng trong việc hướng đất nước đến con đường phát triển mới, vừa là sự kết tinh mơ ước, khát vọng bấy lâu nay của cả dân tộc Việt Nam. Muốn thực hiện mục tiêu cao đẹp đó, cần có sự chung tay, góp sức của tất cả các tầng lớp nhân dân, trong đó có thế hệ trẻ – chủ nhân tương lai của đất nước.

Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017 – 2022.

MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH HẠNH PHÚC

Từ khi ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã luôn nêu cao khát vọng phát triển đất nước. Khát vọng ấy chính là sợi chỉ đỏ, là cội nguồn sức mạnh để Đảng ta phát huy nội lực sẵn có, tận dụng ngoại lực để vượt qua những khó khăn, thử thách, đưa đất nước đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong suốt hơn 35 năm đổi mới.

Trên cơ sở của những thành tựu to lớn đó, cùng với cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được khẳng định và lan tỏa, tại Đại hội XIII, Đảng ta đã cụ thể hóa khát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay là phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc với những mục tiêu cụ thể: “- Đến năm 2025: Là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. – Đến năm 2030: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao”. – Đến năm 2045: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao”⁽¹⁾.

Trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc được thể hiện rất đậm nét từ chủ đề Đại hội đến Báo cáo chính trị, Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021 – 2030… Đây vừa là sự kế thừa và cụ thể hóa khát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn tiếp tục đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay.

Sở dĩ trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta nêu cao khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc xuất phát từ cả yếu tố khách quan và chủ quan.

Về mặt khách quan, đúng như Đại hội XIII đã chỉ ra, tình hình thế giới diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó lường: “Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn, làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế tiếp tục tiến triển nhưng đang bị thách thức bởi sự cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc cực đoan”⁽²⁾. Bên cạnh đó, tình hình khu vực cũng tiềm ẩn nhiều bất ổn: “Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo diễn ra căng thẳng, phức tạp, quyết liệt hơn. Hòa bình, ổn định, tự do, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông đứng trước thách thức lớn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột”⁽³⁾. Để thích ứng với tình hình thế giới và khu vực, Việt Nam cần có sự phát triển bứt phá thì mới giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ. Do đó, cần có những quan điểm mới về phát triển đất nước.

Về mặt chủ quan, sau 35 năm tiến hành đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử đúng như Tổng Bí thư từng khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”⁽⁴⁾. Tuy nhiên, công cuộc đổi mới và phát triển đất nước vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức; trong đó “Bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn. Nguy cơ tụt hậu, rơi vào bẫy thu nhập trung bình còn lớn”⁽⁵⁾. Trên cơ sở phân tích xu hướng phát triển khách quan, Đại hội XIII dự báo trong năm năm tới, Việt Nam sẽ ngày càng hội nhập quốc tế sâu, rộng hơn và sẽ phải thực hiện đầy đủ, hiệu quả các cam kết khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Nền kinh tế phát triển chưa bền vững, còn nhiều hạn chế, yếu kém, đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới do tác động của đại dịch Covid-19 và khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra. Trong bối cảnh đó, đất nước cần có sự bứt phá trong sự phát triển; cần khơi dậy khát vọng phát triển đất nước của toàn dân tộc để tận dụng những thời cơ, vượt qua những thách thức.

Khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc không phải là một ảo tưởng xuất phát từ ý muốn chủ quan, duy ý chí, mà là một khát vọng bắt nguồn từ niềm tin vững chắc vào cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới. Ngoài ra, khát vọng đó còn xuất phát từ những kinh nghiệm và bản lĩnh của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của toàn dân tộc trong hơn 90 năm qua. Hơn nữa, khát vọng ấy còn được bồi đắp trên cơ sở phân tích, dự báo, lường đoán kỹ lưỡng những thời cơ, thuận lợi có thể nắm bắt, phát huy; đồng thời tỉnh táo cân nhắc, tính toán những khó khăn, thách thức bên ngoài, những yếu kém, trở ngại bên trong và ý chí kiên quyết khắc phục khó khăn, chủ động ứng phó với nguy cơ, chuyển hóa nguy cơ thành vận hội phát triển đất nước.

Khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong Văn kiện Đại hội XIII gắn liền với quá trình xây dựng và phát huy hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và giá trị chuẩn mực, cùng sức mạnh con người Việt Nam trong thời kỳ mới. Khát vọng đó có sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích của dân tộc (đất nước phồn vinh) và lợi ích của nhân dân (nhân dân hạnh phúc). Đây là sự bổ sung kịp thời của Đảng vào đường lối phát triển đất nước trong giai đoạn mới, tạo thành nội lực tinh thần to lớn giúp cho toàn dân tộc ta tiếp tục vượt qua những khó khăn, thử thách để thực hiện được những mục tiêu cao đẹp trong thời gian tới.

PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA THANH NIÊN TRONG THỰC HIỆN KHÁT VỌNG PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, HẠNH PHÚC

Ở Việt Nam, thanh niên trong độ tuổi từ 16 đến 30 tuổi chiếm khoảng 30% dân số. Đây là lực lượng dân cư có nhiều tiềm năng về sức khỏe, trí tuệ và khả năng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường trong nước và quốc tế.

Thời gian qua, nhiều thế hệ thanh niên đã được rèn luyện và trưởng thành, có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước. Nhìn chung, thanh niên Việt Nam đều có tinh thần nhiệt tình cách mạng, hăng hái, tiên phong, ham học hỏi, có óc sáng tạo, khi được dìu dắt, tập hợp dễ kết thành một khối thống nhất, đoàn kết. Thanh niên đã và đang chứng tỏ bản lĩnh, sức trẻ, sự sáng tạo và tinh thần dám nghĩ, dám làm của mình; ra sức tu dưỡng, học tập và rèn luyện về mọi phương diện, tích cực lao động sản xuất, tiến vào khoa học – công nghệ, để cùng với toàn Đảng, toàn dân thực hiện công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, do sự bùng phát của lối sống thực dụng chạy theo danh lợi bất chấp đạo lý, “Những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội chưa được khắc phục, sự chống phá của các thế lực phản động quốc tế nhằm thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” đã tác động không nhỏ đến đời sống đạo đức công dân, ảnh hưởng lớn đến tâm tư, tình cảm, ý chí phấn đấu của sinh viên, thanh niên trí thức. Hậu quả là đã có một bộ phận thanh niên, trong đó có không ít sinh viên phai nhạt niềm tin, lý tưởng, mất phương hướng phấn đấu, không có chí lập thân, lập nghiệp; chạy theo lối sống thực dụng, sống thử, sống dựa dẫm, thiếu trách nhiệm, thờ ơ với gia đình và xã hội, sa vào nghiện ngập, hút sách, thiếu trung thực, gian lận trong thi cử, chạy điểm, chạy thầy, chạy trường, mua bằng cấp. Đây là những biểu hiện không thể coi thường”⁽⁶⁾. Đây là những thách thức rất lớn, làm cản trở thanh niên phát triển bản thân, phát triển đất nước.

Đoàn viên, thanh niên tham quan triển lãm bản đồ và trưng bày tài liệu “Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam”

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Một năm khởi đầu bằng mùa xuân, một đời người khởi đầu bằng tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của dân tộc. Do đó, để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, nhất thiết cần phải có những giải pháp để phát huy vai trò của thanh niên.

Một là, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, giáo dục cho thanh niên về chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển đất nước nhằm khơi dậy ý thức trách nhiệm của thanh niên với đất nước.

Nhà trường, các cơ sở giáo dục, đào tạo cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho thanh niên về chủ trương, đường lối phát triển của đất nước thông qua các môn học trong chương trình giáo dục quốc dân cũng như chương trình đào tạo đại học, sau đại học. Các tổ chức đoàn, hội sinh viên cần lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục khát vọng phát triển đất nước trong các chương trình giáo dục chính trị, tư tưởng cho đoàn viên, thanh niên. Đổi mới nội dung, hình thức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục làm cho thanh niên dễ nắm bắt, khơi đậy hứng thú tìm hiểu chủ trương, đường lối phát triển đất nước của Đảng; từ đó có ý thức trách nhiệm tham gia thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc bằng khả năng, vị trí của mình.

Hai là, cần có hình thức phù hợp để tập hợp, huy động thanh niên tham gia phát triển kinh tế – xã hội, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; phát huy tinh thần xung kích, cống hiến vì cộng đồng, xã hội. Gia đình, cộng đồng và xã hội cần tạo điều kiện để thanh niên tham gia phát triển kinh tế – xã hội, tham gia vào các hoạt động vì cộng đồng, phát huy tinh thần trách nhiệm của thanh niên với tư cách là một thành viên của gia đình – cộng đồng và xã hội. Tổ chức đoàn, hội các cấp cần thường xuyên nắm bắt đặc điểm cũng như tình hình tư tưởng, chính trị của thanh niên, định hướng cho thanh niên tham gia vào các tổ chức đoàn hội; kịp thời phát hiện, giúp đỡ những thanh niên có óc sáng tạo, có tinh thần đổi mới, tiến bộ cùng như kịp thời uốn nắn những thanh niên có biểu hiện lệch lạc; đoàn kết, tập hợp thanh niên thành một khối thống nhất, ổn định và bền chặt.

ĐVTN thăm hỏi mẹ Việt Nam Anh hùng 

Ba là, xây dựng cơ chế khuyến khích, tạo động lực cho thanh niên phấn đấu vươn lên, hoàn thiện bản thân và đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng và xã hội. Các cơ quan, đơn vị, các tổ chức chính trị – xã hội cần có cơ chế phù hợp để khuyến khích, động viên thanh niên tham gia vào các hoạt động của cơ quan, đơn vị, cũng như cộng đồng, xã hội; kịp thời giúp đỡ, động viên thanh niên khi tham gia các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Tạo điều kiện cho thanh niên được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học…tin tưởng và giao cho thanh niên những nhiệm vụ quan trọng; tạo cơ hội cho thanh niên phấn đấu hoàn thiện bản thân, phấn đấu trở thành đảng viên để có thể đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng và xã hội. Các tổ chức đoàn, hội phát huy vai trò là “trường học xã hội” của thanh niên, tạo điều kiện cho thanh niên được thể hiện và khẳng định bản thân, từng bước hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Bốn là, mỗi thanh niên cần nhận thức rõ trách nhiệm trong thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc bằng năng lực của bản thân. Mỗi thanh niên cần ý thức được vai trò là “chủ nhân tương lai của đất nước”, ra sức học tập, lao động sản xuất, làm việc, rèn luyện và tư dưỡng bản thân… để lập thân, lập nghiệp, đóng góp cho sự phát triển của cơ quan, đơn vị, địa phương; có ý thức đấu tranh chống lại những biểu hiện tiêu cực, bảo thủ, lạc hậu; có khát vọng cống hiến, nêu cao tinh thần trách nhiệm xã hội để góp phần thực hiện những mục tiêu của cơ quan, đơn vị, địa phương, tiến tới mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Ngoài ra, thanh niên cần phát huy tinh thần xung kích, dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân, xung phong, tình nguyện đến những nơi nhiều khó khăn, những vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để chung tay gánh vác, góp phần tháo gỡ những khó khăn, nhân lên sức mạnh, từng bước hiện thức hóa các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương nói riêng và đất nước nói chung./.

 TS Lê Thị Chiên

———————–

(1) (2) (3) (4) (5) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.1, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr.36, 108, 107, 25, 106

(6) Bộ Giáo dục và Đào tạo (2016), Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh dành cho sinh viên Đại học, cao đẳng khối không chuyên ngành Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh (tái bản có sửa chữa), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.264.