Thực tiễn ở Khánh Hòa cho thấy, phát triển đảng trong học sinh, sinh viên (HS-SV) là hướng đi đúng, bởi đây là lực lượng trẻ, có tri thức và nhiệt huyết, góp phần bổ sung nguồn lực cho Đảng. Nhưng để nâng cao hiệu quả công tác này, cần có những giải pháp đồng bộ.
Chú trọng cả số lượng và chất lượng
Tháng 6-2011, Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh ban hành Đề án Tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng; tạo nguồn, bồi dưỡng kết nạp đảng viên trong HS-SV. Bà Phạm Thị Khánh Hương – Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh cho biết, xác định nguồn kết nạp đảng viên trong các cơ quan, đơn vị sẽ khó khăn do tinh giản biên chế nên ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh đã họp với cấp ủy các trường học trong khối để đề ra giải pháp, phân bổ thêm chỉ tiêu cho từng trường; lãnh đạo thực hiện tạo nguồn kết nạp đảng viên, quan tâm đối tượng học sinh THPT. Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh còn lập tổ giúp việc hướng dẫn nghiệp vụ, thủ tục thẩm tra, xác minh hồ sơ; lấy kết quả tạo nguồn, kết nạp đảng viên là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức cơ sở đảng, đảng viên và tập thể lãnh đạo, quản lý. Đặc biệt, trong 2 năm xảy ra dịch Covid-19, Đảng ủy Khối đã mạnh dạn triển khai nhiều giải pháp tổ chức lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng đảm bảo các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; chỉ đạo các cấp ủy, chi bộ cơ sở chú trọng xây dựng kế hoạch, có giải pháp khắc phục khó khăn do dịch, duy trì rà soát, phát hiện, giới thiệu, bồi dưỡng nhận thức về Đảng… Vì vậy, Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh vẫn hoàn thành mục tiêu kép: Vừa phòng, chống dịch an toàn, vừa vượt chỉ tiêu kết nạp đảng viên hàng năm. Một điểm đổi mới đáng chú ý là Đảng ủy Khối khuyến khích tổ chức lễ kết nạp đảng viên tại các “địa chỉ đỏ”; mời thêm quần chúng ưu tú, đoàn viên, thanh niên, người thân của đảng viên được kết nạp tham dự, qua đó tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, hun đúc ý chí phấn đấu vào Đảng cho thế hệ trẻ. Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh còn phát động các đợt thi đua, phấn đấu mỗi tổ chức cơ sở đảng kết nạp ít nhất 1 đảng viên (trừ trường hợp có lý do chính đáng) vào dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm. Vì thế, cả nhiệm kỳ 2010 – 2015, Đảng ủy Khối kết nạp Đảng cho 42 sinh viên; riêng nửa nhiệm kỳ 2020 – 2025 (đến tháng 4-2023) đã kết nạp được 44/70 đảng viên là HS-SV, đạt gần 63%.
Em Nguyễn Thị Cẩm Tú (giữa), đảng viên thuộc Đảng bộ Trường Cao đẳng Du lịch Nha Trang tham gia Hành trình Thanh niên Khánh Hòa vì biển đảo quê hương tháng 5-2023.
Thời điểm tháng 6-2023, Chi bộ HS-SV, Đảng bộ Trường Cao đẳng Du lịch Nha Trang có 24 đảng viên, tăng gần gấp đôi so với lúc mới thành lập (năm 2021). Đảng ủy trường giao chỉ tiêu phát triển đảng cho từng chi bộ; cụ thể hóa tiêu chuẩn, điều kiện kết nạp đảng viên phù hợp với thực tiễn của trường. Ngoài các tiêu chuẩn theo Điều lệ Đảng, sinh viên còn phải tích cực tham gia công tác đoàn thể, xã hội, có kết quả học tập loại giỏi, hạnh kiểm loại xuất sắc; ưu tiên cán bộ đoàn, đồng bào dân tộc thiểu số…
Theo ông Hà Quốc Trị – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, công tác phát triển đảng viên phải đảm bảo đủ về số lượng đi đôi với chất lượng, không chạy theo thành tích. Ngay từ đầu vào, cần sàng lọc về trình độ văn hóa, phẩm chất chính trị, đạo đức đúng quy định của Điều lệ Đảng, không hạ thấp bất cứ tiêu chuẩn nào; cần rà soát từ khi cử đi học lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng; thực hiện tốt quá trình bồi dưỡng, thẩm tra xác minh đối tượng; kiểm tra chặt trình tự thủ kết nạp Đảng để đối tượng được kết nạp hội đủ các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định.
Còn những khó khăn
Bên cạnh kết quả đạt được, tỷ lệ kết nạp đảng viên là HS-SV trên toàn tỉnh vẫn chưa tương xứng với nguồn lực hiện có. Từ đầu nhiệm kỳ 2020 – 2025 đến tháng 4-2023, toàn Đảng bộ tỉnh mở 66 lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng cho 1.966 HS-SV nhưng mới kết nạp được 238 đảng viên là HS-SV, chiếm 5,58%.
Theo quy định của Điều lệ Đảng, tại thời điểm xét kết nạp, người vào Đảng phải đủ 18 tuổi trở lên (tính theo tháng). Vì vậy, việc xét kết nạp Đảng ở các trường THPT chỉ thực hiện đối với những HS sinh từ tháng 1 đến tháng 5. Như ở Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, tuy Đoàn trường có rất nhiều chương trình, hoạt động cho các em rèn luyện, phát huy khả năng và phấn đấu vào Đảng; nhiều em học tốt, hoạt động phong trào nổi trội nhưng do chưa đạt tiêu chuẩn về độ tuổi nên vẫn không thể kết nạp. Các lớp hệ trung cấp đào tạo trong 2 năm thì khó khăn trong khâu thẩm tra, xác minh những trường hợp ngoài tỉnh, di chuyển nhiều nơi. Với thời gian đào tạo 2,5 năm ở trường cao đẳng, các em mới sinh hoạt ở chi bộ một thời gian ngắn đã ra trường, chuyển sinh hoạt Đảng. Một số sinh viên sau khi tốt nghiệp ở lại thành phố tìm việc làm, công việc, chỗ ở không ổn định, khó chuyển sinh hoạt Đảng và ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt, có trường hợp bỏ sinh hoạt nhiều kỳ nên phải xóa tên. Bên cạnh đó, một số cấp ủy, tổ chức đảng trong trường học chưa thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát; còn lúng túng trong tạo nguồn kết nạp đảng viên. Nhiều tổ chức đảng trong trường học còn đặt nặng về thành tích học tập, chưa chú trọng các hoạt động phong trào.
Tiến sĩ Lê Thị Mỹ Bình – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Khánh Hòa chia sẻ, Khoa Du lịch của trường có hơn 1.000 sinh viên, đông nhất trường, lại có nhiều hoạt động phong trào, thuận lợi để các em phấn đấu. Nhưng đến nay, khoa mới phát triển được hơn 10 đảng viên là sinh viên. Nguyên nhân chủ yếu do nhiều em dự định sau này sẽ làm việc cho các công ty tư nhân, công ty nước ngoài nên e ngại khó sinh hoạt Đảng khi đi làm.
Một số đề xuất
Đại hội XIII của Đảng đã xác định, phải khơi dậy ý chí và khát vọng phát triển của dân tộc; nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới, do đó, phát triển đảng viên trong đội ngũ trí thức, HS-SV là rất quan trọng. Cấp ủy một số trường cho rằng, muốn làm tốt công tác phát triển đảng viên trong HS-SV, trước tiên phải giúp các em nhận thức sâu sắc về Đảng, xác định động cơ vào Đảng đúng đắn, từ đó mới có hành động đúng. Các cấp ủy cũng cần nhận thức sâu sắc, toàn diện; lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và phối hợp chặt chẽ; làm sớm công tác tạo nguồn; giao nhiệm vụ thích hợp cho đảng viên mới để tiếp tục phấn đấu, qua đó chuyển Đảng chính thức.
Hai đảng viên trẻ (thứ 4 và thứ 6 từ trái qua), thuộc Đảng bộ Trường Đại học Nha Trang và các đoàn viên tại Đại hội đại biểu Hội Sinh viên Trường Đại học Nha Trang năm 2023.
Ông Hà Quốc Trị cho biết, thời gian tới, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tiếp tục quán triệt, triển khai đồng bộ các giải pháp đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo từ đầu nhiệm kỳ đến nay, trong đó có các giải pháp phát triển đảng viên là HS-SV. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện công tác tạo nguồn, kết nạp đảng viên là HS-SV; chủ động rà soát, thống kê, phân loại nguồn kết nạp đảng viên trong trường học, qua đó xây dựng kế hoạch, xác định chỉ tiêu thực hiện từng năm và đến hết nhiệm kỳ. Trong đó, chú trọng phát hiện nguồn sinh viên từ học kỳ đầu năm thứ nhất; lựa chọn các em có hạnh kiểm, năng lực học tập tốt từ năm lớp 12, gia đình có truyền thống cách mạng, cha mẹ là đảng viên… Cấp ủy chỉ đạo tổ chức đoàn thanh niên đẩy mạnh các hoạt động, phong trào đoàn, hội để kịp thời phát hiện, giáo dục, bồi dưỡng các nhân tố tích cực, điển hình để giới thiệu cho cấp ủy, tổ chức đảng xem xét, kết nạp Đảng. Bên cạnh đó, cấp ủy nhà trường cần quan tâm, hỗ trợ sinh viên về nghiệp vụ công tác đảng, khai lý lịch chính xác, rõ ràng, có thể ứng dụng công nghệ thông tin để sinh viên khai trước, sau khi kiểm tra chính xác mới tiến hành viết tay lý lịch để hạn chế phải viết đi viết lại nhiều lần. Ban Thường vụ Tỉnh ủy sẽ tiếp tục giao tăng thêm chỉ tiêu kết nạp đảng viên là HS-SV cho các trường. Cấp ủy các trường cần chủ động chuẩn bị để trước khi HS-SV ra trường có đủ điều kiện và tiến hành kết nạp. Bên cạnh đó, kiến nghị Trung ương nghiên cứu mô hình sinh hoạt đảng trong sinh viên tối ưu, thống nhất để hướng dẫn, định hướng tổ chức thực hiện. Đồng thời xây dựng, hướng dẫn nội dung, chương trình bồi dưỡng đối tượng kết nạp Đảng, đảng viên mới phù hợp với HS-SV theo hướng ngắn gọn, thiết thực, hiệu quả.
Ông HÀ QUỐC TRỊ – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh: Để công tác phát triển đảng viên trong HS-SV đạt hiệu quả, các cấp ủy phải quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phát hiện, bồi dưỡng, tạo môi trường thuận lợi cho các em tu dưỡng, rèn luyện, thử thách bản lĩnh, thể hiện năng lực và từ đó trưởng thành. Đồng thời, phải theo dõi, giúp đỡ, qua đó đánh giá được năng lực, bởi HS-SV phấn đấu để trưởng thành là quá trình lâu dài, không ngừng nghỉ. Đây sẽ là những nhân tố tích cực, nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như nguồn cán bộ lãnh đạo, quản lý bổ sung cho tỉnh trong tương lai.
THIỀU HOA – HOÀNG NGÂN (báo Khánh Hòa)